ukasz Jachimiak: Z czym najmocniej kojarzy si panu pikarska reprezentacja Urugwaju?
Tomasz Woek: Przede wszystkim z pamitnym finaem mistrzostw wiata z 1950 roku. Przed meczem na Maracanie Brazylia bya ju waciwie pewnym mistrzem wiata, bo wystarcza jej remis. Ona prowadzia 1:0, a po bramkach Schiaffino i Ghiggii 200 tys. ludzi na trybunach oniemiao, pakao. Z tym finaem wie si duo ciekawych historii. Choby taka, e Maracana bya budowana na apu-capu i na fina jeszcze nie bya wykoczona. Tam sterczay jakie szalunki, deski, belki. Kapitan Urugwaju Obdulio Varela wychodzc z tunelu wyrn gow o jedn z takich belek. A po meczu Jules Rimet, wczesny prezydent FIFA, szuka w tym oniemiaym tumie Urugwajczykw, eby wrczy im puchar, co robi chykiem, poktnie, nie wiedzia, jak zareagowa. Dla Brazylijczykw to bya ogromna trauma, przypacona samobjstwami kilku kibicw. Urugwaj wanie wtedy pokaza, czym jest "garra charrua". Przegrywajc, pikarze wznieli si na wyyny, nie poddali si, przeszli do historii futbolu. Moim zdaniem to by jeden z dwch najbardziej zaskakujcych finaw mistrzostw wiata, obok tego, ktry cztery lata pniej odby si w Bernie, gdzie "Zota jedenastka" Wgier ulega niedocenianej druynie RFN.
Na M w 2010 roku Urugwaj zaj czwarte miejsce, przed rokiem wygra Copa America, obecnie zajmuje 11. pozycj w rankingu FIFA, a w historii osign porwnywalne sukcesy do tych, z jakich dumna jest o wiele wiksza Argentyna. Dlaczego liczcy zaledwie 3,5 mln mieszkacw kraj jest jedn z futbolowych potg?
- Urugwaj to jedno z najmniejszych pastw Ameryki Poudniowej, przy ociennych potgach, a wic 40-milionowej Argentynie i liczcej a 200 mln obywateli Brazylii, jest jak Dawid w obliczu Goliata. I ten Dawid rzeczywicie wietnie sobie radzi, co ma swoje rda m.in. w historii politycznej Urugwaju. Na pocztku XX wieku ten kraj zyska miano Szwajcarii Ameryki aciskiej. Tam panowaa wzgldna stabilno ustrojowa, polityczna, spoeczna, co sprzyjao normalnemu yciu bez wstrzsw, jakie czsto rozryway ssiednie potgi. Tam bardzo wczenie, bo u progu lat 20. narodzia si koncepcja czego, co mona nazwa bardzo nowoczesnym spojrzeniem na kultur fizyczn. Wychowanie fizyczne wprowadzono do szk, co byo absolutn nowoci. Dziki temu poza naturaln predyspozycj do piki nonej, jak maj ludzie z tamtej czci wiata, modzie z Urugwaju bya wietnie wysportowana, skoczna, wybiegana, sprysta. Pod tym wzgldem wyranie growaa nad ca reszt wiata. Kiedy w roku 1924 pikarze z Urugwaju przyjechali na Igrzyska Olimpijskie do Parya, to zdumiona Europa zobaczya atletw, jakich wczeniej nie znaa.
To znaczy, e kiedy w Brazylii chopcy kopali pik w fawelach i na plaach, Urugwajczycy uczyli si futbolu w czym na ksztat dzisiejszych szkek pikarskich?
- Tak, rnica bya ogromna. W Urugwaju dziaao co na ksztat dzisiejszego ministerstwa sportu i kultury fizycznej. Kiedy jeszcze nikomu nie nio si, aby w ten sposb usystematyzowa t dziedzin ycia, to Urugwaj wprowadzi powszechny system wychowania fizycznego, a modzi chopcy trafiali do profesjonalnych klubw, gdzie ich talenty byy szlifowane przez nauczycieli. W Argentynie talenty rodziy si na tzw. potros, a wic na nieuytkach, ktre znajdoway si gwnie w uboszych dzielnicach miast. Na kamienistych placykach, na pokrytych pyem podwrkach modzi chopcy z Argentyny szlifowali wrodzony talent. Jeeli pika trzymaa si nogi na takich nierwnociach, no to potem c dopiero na cielcym si jak dywan boisku. W Brazylii talenty rzeczywicie objawiay si na plaach, w fawelach, na podwrkach, a kluby z obu tych krajw zorientoway si, e modzie trzeba wyapywa i szkoli dopiero, gdy w Urugwaju ju to robiono. W ogle w krajach potg latynoskich byli pikarze od dawna byli zatrudniani przez kluby jako owcy skarbw, poawiacze pere pikarskich, jako ci dzisiejsi skauci. Europa pod tym wzgldem dugo pozostawaa w tyle.
Wspomnia pan o "garra charrua" - co to znaczy?
- To pojcie mona przetumaczy jako "lwi pazur", cho "garra" to walka, a Charrua to byo plemi Indian, ktre zamieszkiwao niegdy ziemie Urugwaju, a zostao wymordowane przez hiszpaskich konkwistadorw. Ci Indianie synli z niezwykej bojowoci. Prawa statystyki s niemiosierne, w Urugwaju musiao rodzi si o wiele mniej utalentowanych pikarzy ni w Argentynie i w Brazylii, wic oni uznali, e te braki musz nadrabia bojowoci. Dziki niej bardzo czsto osigali zwycistwa nad Argentyn, Brazyli i wieloma druynami europejskimi.
Ale potomkw Charrua w dzisiejszym Urugwaju nie ma wielu. Prawie 90 procent obywateli tego kraju to potomkowie Europejczykw.
- Zgadza si, to jest element mitu, pewnej legendy. Inaczej dzieje si w Paragwaju, gdzie obecnie yje 80, a moe nawet 90 proc. potomkw Indian Guarani. Ale takie legendy maj swoj ywotno, dostarczaj psychicznego napdu, podnosz na duchu, wspieraj. Cho oczywicie sam mit nie wystarczy. W przypadku urugwajskiej piki do niego dochodzi choby wielka kultura gry. Oni, majc tak skpe zasoby ludzkie, nauczyli si dobrze gospodarowa siami, wykorzystywa wszystkie atuty. Dlatego zawsze s wietnie przygotowani fizycznie, maj znakomicie zorganizowan gr. Kiedy by taki okres, e ta "garra charrua" przerodzia si w nadmiern agresj. Urugwajczycy nie byli lubiani, uchodzili za zawodnikw brutalnych, cho cay czas mieli w skadzie wirtuozw piki. Myl, e ostatnie mistrzostwa wiata i Copa America przywrciy ten Urugwaj z najlepszego okresu. Teraz to jest zesp zarwno wybiegany, wyskakany, sprawny, jak i wietny technicznie, grajcy futbol bardzo zespoowy, ale te z fantastycznymi indywidualnociami jak Diego Forlan, uznany najlepszym pikarzem mundialu w RPA.
Urusi maj te Luisa Suareza, ktry czsto symuluje, potrafi ugry przeciwnika, a miejsce w historii zapewni sobie nie tylko wietn gr, ale te kontrowersyjn interwencj z wierfinaowego meczu mistrzostw wiata z Ghan, kiedy w ostatniej minucie dogrywki rk wybi pik zmierzajc do bramki jego druyny.
- No, niestety, niekiedy ponosi go temperament, to na pewno nie jest przykad boiskowej kultury, ale te z ca pewnoci jest to wietny pikarz, znakomity technik, strzelec. Podobnie trzeba komplementowa Edinsona Cavaniego. Atak Urugwaju jest jednym z najlepszych na wiecie, a brak Forlana to dla trenera Oscara Tabareza okazja do sprawdzenia innych zawodnikw.
Obawia si pan, co z nasz obron mog zrobi Suarez i Cavani, a wic liderzy klasyfikacji strzelcw odpowiednio angielskiej Premier League i woskiej Serie A?
- W wymiarze indywidualnym oni na pewno tworz jeden z najlepszych duetw snajperskich na wiecie, ciekawe, jak zagraj razem. Ale Urugwaj ma znakomitych pikarzy na kadej pozycji, dlatego nie wolno nam patrze tylko na t dwjk. Przecie taki Diego Lugano by w ostatnich latach jednym z najlepszych stoperw wiata, zwaszcza, kiedy gra w lidze brazylijskiej, gdzie przez kilka sezonw by uznawany za najlepszego rodkowego obroc. Moim zdaniem dla obu druyn ten rodowy sparing bdzie bardzo poyteczny i - mam nadziej - rwnie ciekawy, bo spotkaj si rne systemy gry, rne kultury futbolowe, rne tradycje. Urugwaj to stara, wielka, pikna marka z wspaniaymi wynikami. Nie przez przypadek zdobywa si dwa tytuy mistrza wiata i 15 tytuw mistrza swojego kontynentu. Bardzo dobrze, e zagramy z druyn tej klasy.
Chyba moemy si cieszy, e ostatnio Urugwaj gra sabo, bo po porakach z Boliwi 1:4, a wczeniej z Argentyn 0:3, pikarze Tabareza raczej nie mog pozwoli sobie na kolejny saby mecz. Gdyby nie te wpadki, pewnie nie chciaoby im si gra na maksimum swoich moliwoci w meczu towarzyskim, z dala od domu i z przecitnym rywalem?
- Przegrana 0:3 z Argentyn to dla nich bardzo dotkliwa poraka, ale najwaniejsze, e Urugwaj nadal ma szanse awansu na mundial. Mam nadziej, e pokona t przejciow obnik formy, cho mecz z Polsk na pewno nie jest dla tego zespou kluczowy. Oni nie rzuc na Polsk wszystkich si, ale te tego meczu nie zlekcewa. To dla nich prba, przetarcie. Podobnie, jak dla nas. Krew na boisku w Gdasku si nie poleje, koci nie bd trzeszczay, ale wierz, e to bdzie naprawd dobre widowisko.
Open all references in tabs: [1 - 3]