→ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ Τρομοκρατημένες είναι οι διεθνείς αγορές από την τοποθέτηση του κεϊνσιανού οικονομολόγου και εγκεφάλου της εθνικοποίησης της πετρελαϊκής YPF, Αξελ Κισίγιοφ, στη θέση του υπουργού Οικονομικών
Της Κορίνας Βασιλοπούλου
Αν ισχύει ότι οι χώρες έχουν τους πολιτικούς που τους αξίζουν, τότε ο διορισμός του νέου υπουργού Οικονομικών της Αργεντινής, Αξελ Κισίγιοφ, αποτελεί ένδειξη πολλών πραγμάτων για την πατρίδα του. Ο Κισίγιοφ, ο οποίος μέχρι πρότινος κατείχε τη θέση του υφυπουργού Οικονομικών, είναι νέος και ωραίος, με παρουσιαστικό που θα του εξασφάλιζε άνετα καριέρα στην τηλεόραση ή στο σινεμά. Συμβαίνει όμως να είναι ένας επιτυχημένος οικονομολόγος, με σπουδαία ακαδημαϊκή καριέρα, ένας από τους σημαντικότερους μελετητές του Κέινς στην Αργεντινή και βαθύς γνώστης του μαρξισμού. Αυτός, λοιπόν, ο νέος και ωραίος υπουργός προκαλεί, όπως φαίνεται, τρόμο στις διεθνείς αγορές. Οχι αδικαιολόγητα, αφού ήταν ο εγκέφαλος της περσινής εθνικοποίησης της πετρελαϊκής εταιρείας YPF. Mια υπόθεση που έφερε τη χώρα του σε ανοιχτή σύγκρουση με την Ισπανία και με την Ευρωπαϊκή Ενωση και, σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, φαίνεται να καταλήγει σε έναν συμβιβασμό ευνοϊκό για την Αργεντινή.
Ο Αξελ Κισίγιοφ γεννήθηκε το 1971 στο Μπουένος Αϊρες, από πατέρα ψυχίατρο και μητέρα ψυχολόγο. Σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Αϊρες, όπου έκανε και το διδακτορικό του. Είναι παντρεμένος με τη Σολεδάδ Κερέιλακ, καθηγήτρια Λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο, με την οποία έχει δυο μικρά παιδιά. Στα φοιτητικά του χρόνια υπήρξε μέλος μιας αριστερίζουσας οργάνωσης (Τοntos pero no tanto: χαζοί, αλλά όχι πολλοί), ενώ αργότερα εντάχθηκε στη La Campora – μια νεολαιίστικη οργάνωση που υποστηρίζει την πολιτική του μακαρίτη περονιστή προέδρου Νέστορ Κίρτσνερ και, κατόπιν, της σημερινής προέδρου και χήρας του, Κριστίνα Φερνάντες. Αρχηγός της οργάνωσης είναι ο Μάξιμο Κίρτσνερ, γιος των δύο προέδρων και στενός φίλος του Κισίγιοφ τον οποίο, σύμφωνα με τις κακές γλώσσες, έφερε σε επαφή με τα ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια.
Το βιογραφικό του νέου υπουργού, ωστόσο, μάλλον τους αποστομώνει. Ο Αξελ Κισίγιοφ έχει διδάξει μικροοικονομία, μακροοικονομία, πολιτική και μαρξιστική οικονομία στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Αϊρες, έχει κάνει σημαντική ερευνητική δουλειά και έχει γράψει δύο βιβλία για τη σκέψη και την επιρροή του Βρετανού οικονομολόγου Τζον Μέιναρντ Κέινς. Από το 2010, οπότε η πρόεδρος Φερνάντες τον κάλεσε να αναλάβει το πόστο του γραμματέα οικονομικής πολιτικής και αναπτυξιακού σχεδιασμού στο υπουργείο Οικονομικών, θέση αντίστοιχη με υφυπουργού, ο Κισίγιοφ πήρε άδεια από το Πανεπιστήμιο και -σε αντίθεση με άλλες στα καθ’ ημάς συνήθειες- έπαψε να λαμβάνει παράλληλα τον μισθό του καθηγητή.
Eιδικευμένος σε… εθνικοποιήσεις
Ο ταλαντούχος κύριος Κισίγιοφ ανήκει στην οικονομική ομάδα που επεξεργάστηκε την επαναφορά της ιδιωτικοποιημένης αεροπορικής εταιρείας Aerolineas Argentinas υπό κυβερνητικό έλεγχο. Αλλά η πράξη που εκτόξευσε στα ύψη τη δημοτικότητά του κι έκανε τη φήμη του να ταξιδέψει εκτός συνόρων ήταν η εθνικοποίηση της πετρελαϊκής εταιρείας YPF, οποία είχε ιδιωτικοποιηθεί το 1992 επί προεδρίας Κάρλος Μένεμ. Eίκοσι χρόνια μετά την ιδιωτικοποίηση, η παραγωγή πετρελαίου βρισκόταν στο ναδίρ και η Αργεντινή, μια χώρα με πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, είχε φτάσει στο σημείο να εισάγει το 2011 αργό πετρέλαιο αξίας 9 δισ. δολαρίων, αύξηση κατά 110% σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά! Η κυβέρνηση με γνώμονα το εθνικό συμφέρον αποφάσισε να εθνικοποιήσει το 51% των μετοχών της εταιρείας, που στο μεγαλύτερο κομμάτι του ανήκει στην ισπανική πολυεθνική Repsol. Οι δυο πλευρές ύστερα από ενάμιση χρόνο άγριας κόντρας ήρθαν πριν από λίγες μέρες σε μια προκαταρκτική συμφωνία: η Αργεντινή θα αποζημιώσει τη Repsol με 5 δισ. δολάρια, το μισό ποσό από τα 10,5 δισ. που απαιτούσε η εταιρεία. Αυτή, σε αντάλλαγμα, θα αποσύρει όλες τις δικαστικές διώξεις κατά της Αργεντινής.
Ενάμιση χρόνο μετά την εθνικοποίηση, τα πρώτα δείγματα είναι μάλλον ενθαρρυντικά στο μέτωπο της Αργεντινής. Η παραγωγή αργού πετρελαίου αυξήθηκε κατά 2,2%, αν και παράλληλα σημειώθηκε πτώση της παραγωγής του φυσικού αερίου κατά 2,3%. «Είναι πολλά αυτά που πρέπει ακόμα να γίνουν», παραδέχεται η κυβέρνηση και ο νέος υπουργός. Οπως, για παράδειγμα, στο ζήτημα του πληθωρισμού, ένα από τα πιο μεγάλα αγκάθια της οικονομίας (10% σύμφωνα με τα επίσημα κυβερνητικά στοιχεία, πάνω από 20% σύμφωνα με ιδιωτικά ινστιτούτα).
Πάντως, η κατεύθυνση που επιθυμεί να ακολουθήσει η Αργεντινή δεν έχει καμία σχέση με την υποταγή στις «αγορές» που επιβάλλεται στην Ε.Ε. Εξάλλου, ο διορισμός του Αλεξ Κισίγιοφ στο πόστο του υπουργού Οικονομικών μαρτυρά ακριβώς την πρόθεση της χώρας να χαράξει μία ακόμα πιο εθνικά αυτόνομη, αριστερόστροφη οικονομική πολιτική. Ο ίδιος ο υπουργός, εξάλλου, έκανε σαφείς τις προθέσεις του σε πρόσφατη διάλεξή του: « Η χώρα μας επέδειξε τεράστια ικανότητα και δύναμη για να αντεπεξέλθει, σε μια κατάσταση που επηρέασε πολλές περιοχές του πλανήτη […] Αν υποστηρίξουμε τα εγχώρια και διεθνή χρηματοπιστωτικά συμφέροντα, ωφελούμε τις τεράστιες προμήθειες των μεσαζόντων. Γι’ αυτό ήρθαμε σε σύγκρουση με σημαντικό τμήμα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού τομέα, γιατί μόλις σταματήσαμε να χρεωνόμαστε, αυτοί έχασαν πελάτες […] Κύριοι, τέρμα οι μπίζνες με την Αργεντινή. Δεν είμαστε πια για τέτοια. Πάμε για άλλα». Σίγουρα, κάθε χώρα έχει τους πολιτικούς που της ταιριάζουν. Κυρίως, τους υπουργούς Οικονομικών που της ταιριάζουν.