Κατέχει τον τίτλο του «άρχοντα του αγώνα», ωστόσο, δεν λαμβάνει συνήθως τον ανάλογο σεβασμό. Οταν, μάλιστα, τον αποκαλούν και «πρωταγωνιστή της αναμέτρησης», τότε είναι σίγουρο πως δεν λαμβάνει και τα ανάλογα συγχαρητήρια. Ο ρόλος του διαιτητή στον αθλητισμό, όσο άχαρος μπορεί να χαρακτηριστεί, άλλο τόσο είναι και αναγκαίος. Ετσι και στο ποδόσφαιρο το οποίο από τα τέλη του προπερασμένου αιώνα μέχρι και σήμερα συνεχίζει να εξελίσσεται, χάρη σε ποδοσφαιριστές, προπονητές, παράγοντες αλλά και διαιτητές οι οποίοι έχουν βάλει ένα (μεγάλο) λιθαράκι στην τελική μορφή του αθλήματος. Ανάμεσά τους και μία σπουδαία μορφή των γηπέδων, ο Βρετανός Κεν Αστον, ο οποίος με τις καινοτόμες ιδέες του «έλυσε» τα χέρια πολλών μετέπειτα συναδέλφων του.
Ο Αστον γεννήθηκε στο Κόλτσεστερ την 1η Σεπτεμβρίου 1915 και όπως κάθε πιτσιρικάς Αγγλος είχε μέσα του το... μικρόβιο του ποδοσφαίρου. Μόνο που αυτός το εκδήλωσε με διαφορετικό τρόπο. Αφού σπούδασε οικονομικά στο κολέγιο του Αγίου Λουκά στο Εξετερ, διορίστηκε στον τομέα της εκπαίδευσης τον οποίο και υπηρέτησε για 44 χρόνια. Παράλληλα, όμως, σαν χόμπι ο Αστον από το 1936 συνήθιζε να διαιτητεύει ποδοσφαιρικούς αγώνες σε τοπικά πρωταθλήματα, ή σε φιλικούς μεταξύ ερασιτεχνικών ομάδων. Η σύντομη καριέρα του διεκόπη προσωρινά από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στον οποίο αρχικά υπηρέτησε στη Βασιλική Αεροπορία (RAF) και στη συνέχεια στο Πυροβολικό. Ακόμη και κατά τη διάρκεια του Πολέμου, ο Αστον είχε τον ρόλο του διαιτητή σε αγώνες μεταξύ των στρατιωτών, ένας εκ των οποίων μάλιστα παραλίγο να έχει τραγική κατάληξη. Ηταν το 1940, όταν κοντά στο σημείο όπου βρισκόταν το πυροβόλο του, άντρες της RAF, ξεδίπλωναν το ποδοσφαιρικό τους ταλέντο. Χωρίς να αφήσει το όπλο, το κράνος και την εξάρτυσή του, ο Αστον αμέσως προθυμοποιήθηκε να βάλει σε μία τάξη τους Βρετανούς στρατιώτες αλλά προτού προλάβει να... σφυρίξει ένα γερμανικό βομβαρδιστικό εξαπέλυε επίθεση κατά της στρατιωτικής βάσης.
Ο Αστον ένιωσε τότε στο πετσί του το... πολεμικό κλίμα ενός αγώνα, ωστόσο, δεν ήταν και η μοναδική φορά. Επειτα από 22 χρόνια στη Χιλή, θα ήταν στο επίκεντρο ακόμη μιας μάχης. Της περίφημης «μάχης του Σαντιάγο», έναν αγώνα της Χιλής με την Ιταλία ο οποίος ακόμα και τώρα μνημονεύεται ως ένας από τους πιο σκληρούς στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1966, ο Αστον θα συλλάβει την ιδέα της κίτρινης και της κόκκινης κάρτας, οι οποίες καθιερώθηκαν το 1970, ενώ πριν η συνεννόηση γινόταν προφορικά μεταξύ διαιτητή και παίκτη. Ολα άλλαξαν, σε έναν επεισοδιακό προημιτελικό του Μουντιάλ του 1966, στην Αγγλία, ανάμεσα στη διοργανώτρια χώρα και στην Αργεντινή. Ο Γερμανός διαιτητής Ρούντολφ Κράτλιν αδυνατούσε να συνεννοηθεί με τους παίκτες, αφού γνώριζε μόνο γερμανικά, με αποτέλεσμα ο Αργεντινός Αντόνιο Ρατίν να μην μπορεί (ή να μη θέλει...) να καταλάβει την απόφαση του Κράτλιν που ήθελε να τον αποβάλει, ενώ και τα αδέρφια Τσάρλτον, ο Μπόμπι και ο Τζακ, έμαθαν την επόμενη μέρα από τις εφημερίδες ότι είχαν προειδοποιηθεί με αποβολή.
Ο Αστον που ήταν παρατηρητής εκείνου του αγώνα γυρνώντας σπίτι του, προσπαθούσε να βρει μία λύση που θα «μίλαγε» τη γλώσσα του ποδοσφαίρου. Σταματώντας σε ένα φανάρι στην οδό Κένσιγκτον του Λονδίνου παρατήρησε πως το πορτοκαλί χρώμα στο φανάρι ήταν η προειδοποίηση πριν από το κόκκινο που σήμαινε πως έπρεπε να σταματήσεις. Κίτρινη κάρτα: προειδοποίηση. Κόκκινη: αποβολή.
«Η μάχη του Σαντιάγο»
«Καλησπέρα. Η αναμέτρηση που θα δούμε πρόκειται για την πιο χαζή, άθλια, αηδιαστική και επαίσχυντη έκθεση του ποδοσφαίρου, ενδεχομένως σε ολόκληρη την ιστορία του αθλήματος». Με αυτόν τον άκρως γλαφυρό τρόπο, η διάσημη φωνή του BBC, Ντέιβιντ Κόουλμαν, προλόγισε τα στιγμιότυπα του αγώνα του παγκοσμίου Κυπέλλου του 1962 ανάμεσα στη Χιλή και στην Ιταλία. Διαιτητής ήταν ο Κεν Αστον, ο οποίος στο εναρκτήριο παιχνίδι της διοργάνωσης (Χιλή - Ελβετία 3-1) τα είχε πάει θαυμάσια. Τώρα, όμως, το κλίμα μύριζε μπαρούτι εξαιτίας σχολίων Ιταλών δημοσιογράφων για την ομορφιά και την ηθική των γυναικών στη Χιλή. Ο Αστον είχε ζητήσει να επιλέξει εκείνος τους επόπτες του, αλλά δεν του επετράπη, με αποτέλεσμα ένας Μεξικανός και ένας άπειρος Αμερικανός να σταθούν δίπλα στον Αγγλο. Επειτα από μόλις 12΄΄ ο πρώτος παίκτης είχε δεχθεί παρατήρηση και μετά από 12 λεπτά αποβλήθηκε ο Ιταλός Τζιόρτζιο Φερίνι. Ηταν η πρώτη φορά που χρειάστηκε να μπει η αστυνομία στο γήπεδο για να ηρεμήσει τα πνεύματα. Χρειάστηκε ακόμη δύο. Λίγο μετά, ο Χιλιανός Σάντσες με γροθιά έσπασε τη μύτη Ιταλού Ουμπέρτο Μάσκιο, σε μία φάση που έγινε πίσω από την πλάτη του Αστον. «Είμαι σίγουρος ότι ο ένας επόπτης το είδε, αλλά αρνήθηκε να μου το πει», είχε δηλώσει μετέπειτα σε συνέντευξή του. Λίγο αργότερα ένας Ιταλός κλώτσησε τον Σάντσες, με την αστυνομία να επεμβαίνει ξανά για να χωρίσει τους παίκτες. Χωρίς να κρατήσει καθόλου καθυστερήσεις, ο Αγγλος ρέφερι σφύριξε τη λήξη του παιχνιδιού που βρήκε τη Χιλή νικήτρια με 2-0 και την Ιταλία να τελειώνει το ματς με εννέα παίκτες. «Δεν ήμουν διαιτητής σε ποδοσφαιρικό αγώνα, αλλά σε στρατιωτικές ασκήσεις», είχε δηλώσει αργότερα για εκείνο το παιχνίδι στο οποίο είχε κατηγορηθεί πως ανέχθηκε το σκληρό παιχνίδι των γηπεδούχων Χιλιανών.
Μικρές καινοτομίες και μεγάλη βοήθεια στις ΗΠΑ
Από τη μάχη του Σαντιάγο, ο Αστον βγήκε κι αυτός τραυματίας στον αχίλλειο τένοντα, με αποτέλεσμα να μη διαιτητεύσει μετέπειτα άλλον αγώνα του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Εναν χρόνο αργότερα, το 1963, «σφύριξε» τον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας ανάμεσα στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και τη Λέστερ (3-1), κατόρθωμα το οποίο και πάντα θεωρούσε ως το σημαντικότερο στην καριέρα του. «Οποιοσδήποτε Αγγλος διαιτητής καλούνταν να επιλέξει ανάμεσα σε έναν τελικό Κυπέλλου Αγγλίας και έναν τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου θα επέλεγε το πρώτο», είχε δηλώσει.
Κατέλαβε θέση λέκτορα στην αγγλική ομοσπονδία ποδοσφαίρου, διετέλεσε πρόεδρος της επιτροπής διαιτησίας της FIFA και στη συνέχεια ταξίδεψε στις ΗΠΑ όπου έγινε διευθύνων εκπαιδευτής για τον αμερικανικό οργανισμό ποδοσφαίρου νέων (AYSO). Συνέβαλε τα μέγιστα στην εξάπλωση και διάδοση του σόκερ στις ΗΠΑ, ενώ το 1997 ν’ αποκτήσει τον βρετανικό τίτλο τιμής (ΜΒΕ). Ηδη από το 1986 διεξάγεται στις ΗΠΑ, το «Κεν Αστον Καπ», στο οποίο αξιολογούνται διαιτητές.
Ο Αστον δεν είχε μόνο την ιδέα της κίτρινης και της κόκκινης κάρτας. Προχώρησε και σε άλλες μικρότερες αλλαγές, όπως η χρησιμοποίηση αναπληρωματικού διαιτητή, που αργότερα οδήγησε στην υιοθέτηση του τέταρτου διαιτητή, η πινακίδα των αλλαγών, η μαύρη στολή των διαιτητών αλλά και τα χρωματιστά σημαιάκια των εποπτών.
Απεβίωσε σε ένα προάστιο του Λονδίνου, το Ιλφορντ, από καρδιακή προσβολή στις 23 Οκτωβρίου 2001 και μέχρι το τέλος της ζωής του λειτουργούσε ως δάσκαλος, όχι μόνο μέσα στα γήπεδα αλλά και έξω από αυτά. Μάλιστα, ένας... μύθος αναφέρει ότι ο Αστον προτού εμπνευστεί τις κίτρινες και κόκκινες κάρτες στο ποδόσφαιρο, τις είχε ήδη επιβάλει ως καθηγητής στο σχολείο του, τιμωρώντας με αυτόν τον τρόπο τους μαθητές του για πειθαρχικά παραπτώματα.