Πτώση σε πολλές αναδυόμενες οικονομίες
Οι επενδυτές τώρα άρχισαν να πιστεύουν ότι οι Κεντρικές Τράπεζες των αναδυόμενων χωρών, αφού έχουν εξαντλήσει τα μέτρα που έχουν στη διάθεσή τους, δεν θα είναι τώρα σε θέση να εισαγάγουν άλλα μέτρα για περιορισμό στη μείωση των νομισμάτων τους
ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ σοβαρός που επηρεάζει τις αναδυόμενες οικονομίες είναι και ο μειωμένος ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας
Πριν από μερικά χρόνια οι συναλλαγματικές ισοτιμίες των αναπτυσσόμενων χώρων αυξάνονταν λόγω εισροής κεφαλαίων από τις ανεπτυγμένες χώρες και κυρίως την Αμερική. Η Αμερική είχε υιοθετήσει χαλαρή νομισματική πολιτική και κατά συνέπεια πιο χαμηλά επιτόκια, πράγμα που οδηγούσε στην εισροή κεφαλαίων στις αναδυόμενες αγορές με τα πιο ψηλά επιτόκια. Τώρα, η κατάσταση έχει αντιστραφεί και μετά την πτώση της συναλλαγματικής αξίας του νομίσματος της Αργεντινής, του πέσο, οι συναλλαγματικές ισοτιμίες των νομισμάτων, πολλών αναδυόμενων οικονομιών, όπως της Τουρκίας, της Βραζιλίας, της Νότιας Αφρικής, της Ινδίας και της Ρωσίας σημείωσαν πτώση.
Οι λόγοι γι΄ αυτό είναι δύο: πρώτο ήταν η απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Αμερικής (FED) να περιορίσει την αγορά κυβερνητικών ομολόγων από $85 δις το μήνα στα $75 δις, πράγμα που αναμενόταν να οδηγήσει στην αύξηση των επιτοκίων στην Αμερική και κατά συνέπεια στη φυγή κεφαλαίων από τις αναδυόμενες οικονομίες. Κατά την περασμένη βδομάδα, η FED αποφάσισε να μειώσει περαιτέρω την αγορά ομολόγων στα $65 δις το μήνα. Δεύτερο, οι προβλέψεις για πιο χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης της Κίνας και κατά συνέπεια στη μειωμένη ζήτηση βασικών προϊόντων και πρώτων υλών από χώρες όπως είναι η Αργεντινή, η Βραζιλία και η Νότια Αφρική.
Η Αργεντινή αντιμετωπίζει μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και μειωμένα συναλλαγματικά αποθέματα, σαν αποτέλεσμα της κακοδιαχείρισης της οικονομίας από την πρόεδρο της χώρας κ. Κριστίνα Φερνάντες. Η κυβέρνηση της Αργεντινής δήλωσε ότι δεν θα αφήσει το πέσο να μειωθεί περαιτέρω μετά από πτώση 18% που ήταν η μεγαλύτερη πτώση από το 2002 όταν η Αργεντινή χρεοκόπησε, και συνεχίζει ακόμη να είναι αποκομμένη από τις διεθνείς αγορές.
Τα ξένα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας είχαν μειωθεί κατά 30% κατά το 2012 και τώρα στα $29 δις έχουν φθάσει στο πιο χαμηλό σημείο από επτά χρόνια. Η Αργεντινή αντιμετώπιζε απώλεια ξένων συναλλαγματικών αποθεμάτων με στόχο τη στήριξη της συναλλαγματικής αξίας του πέσο, κατά τα τελευταία τρία χρόνια και κατά συνέπεια η πτώση του νομίσματος της Αργεντινής θα μπορούσε να είχε συμβεί κατά τα τελευταία τρία χρόνια. Η Κυβέρνηση με στόχο την αύξηση της εμπιστοσύνης στο πέσο ανακοίνωσε μέτρα μερικής χαλάρωσης στους ελέγχους εξαγωγής κεφαλαίων, επιτρέποντας στους Αργεντινούς να αγοράζουν δολάρια.
Αναφέρεται ότι το νόμισμα της Βραζιλίας, το ρεάλ, σημείωσε τη μεγαλύτερη πτώση σε πέντε μήνες, ενώ η τουρκική λίρα μειώθηκε στο επίπεδο ρεκόρ των 2,39 τουρκικών λιρών σε σχέση προς το δολάριο. Το νόμισμα της Νοτίου Αφρικής, το ραντ, μειώθηκε κατά 2%, και το ρωσικό ρούβλι κατά 1,21%. Πτώση σημείωσαν και τα νομίσματα της Ουγγαρίας, του Μεξικού και της Πολωνίας. Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Βραζιλίας, κ. Αλεσάντρε Τομπίνι, δήλωσε ότι η τάση για αυξανόμενα επιτόκια στις ανεπτυγμένες χώρες θα συνεχίσει να οδηγεί σε φυγή κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές και συνεπώς οι Κεντρικές Τράπεζες των χωρών αυτών θα πρέπει να εισαγάγουν περιοριστική πολιτική, κυρίως με αύξηση επιτοκίων.
Τα οικονομικά προβλήματα χωρών όπως είναι η Τουρκία, η Νότια Αφρική, η Ταϊλάνδη, η Χιλή και το Περού είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι οι χώρες αυτές ζούσαν πέραν των δυνατοτήτων τους και τα μεγάλα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών καλύπτονταν από εισροές κεφαλαίων, κυρίως από την Αμερική. Κατά συνέπεια, η πτώση των συναλλαγματικών ισοτιμιών των χώρων αυτών είναι κυρίως αποτέλεσμα της εκροής κεφαλαίων, σαν αποτέλεσμα της απόφασης της FED να μειώσει την αγορά κυβερνητικών ομολόγων από $85 δις στα $75 δις τον μήνα και τώρα στα $65 δις. Κατά συνέπεια, παρόλο που η πτώση στη συναλλαγματική αξία του πέσο ήταν καταλυτική, εντούτοις οι αιτίες για τις αναταράξεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες διάφορων νομισμάτων ήταν διαφορετικές.
Ανησυχίες των επενδυτών
ΒΕΒΑΙΑ στη Λατινική Αμερική υπάρχουν χώρες με συνετή οικονομική πολιτική όπως είναι η Χιλή, η Κολομβία, το Μεξικό και το Περού, που τώρα αντιμετωπίζουν μια ομαλή πτώση στις συναλλαγματικές αξίες των νομισμάτων τους. Αντίθετα, υπάρχουν και χώρες που είχαν κακοδιαχείριση στην οικονομία, όπως είναι η Αργεντινή, η Βενεζουέλα και η Ουκρανία που κατασπατάλησαν τα συναλλαγματικά τους αποθέματα και τώρα αντιμετωπίζουν τις συνέπειες.
Οι Κεντρικές Τράπεζες των αναδυόμενων χωρών έχουν αντιδράσει και πήραν μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης, τόσο για την πτώση των συναλλαγματικών ισοτιμιών όσο και για την αύξηση του πληθωρισμού. Σαν συνέπεια, τα νομίσματα τα οποία βρίσκονταν υπό πίεση, ειδικά η τουρκική λίρα, το ινδικό ρούπι και το ρωσικό ρούβλι έχουν σε κάποιο βαθμό ενδυναμωθεί. Η Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας αύξησε τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης για τέταρτη φορά σε έξι μήνες, για να αντιμετωπίσει τις σοβαρές πιέσεις στο ρούπι για τον επιταχυνόμενο πληθωρισμό, πράγμα όμως που τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα θα μειώσει τον ρυθμό ανάπτυξης.
Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας την Ινδίας κ. Ρατζαράμ Ρατζάν, όμως, υποστηρίζει ότι μακροπρόθεσμα η μείωση του ρυθμού πληθωρισμού θα οδηγήσει σε βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, και τόνισε ότι η Ινδία τώρα είναι καλύτερα προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει τις πιέσεις στο νόμισμά της παρά το 2013, όταν η απόφαση της FED για μείωση της αγοράς κυβερνητικών ομολόγων οδήγησε στην υποτίμηση του ρουπίου στο πιο χαμηλό σημείο. Η Τουρκική Κεντρική Τράπεζα όμως έχει αυξήσει σημαντικά τα επιτόκια από 7,75% στο 12%, πράγμα που οδήγησε στην αύξηση της συναλλαγματικής αξίας της τουρκικής λίρας.
Στη συνέχεια όμως και ενόψει της αντιπάθειας του πρωθυπουργού κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε αύξηση των επιτοκίων, η φυγή κεφαλαίων από την Τουρκία συνέχισε. Σε γενικές γραμμές, όμως, οι επενδυτές τώρα άρχισαν να πιστεύουν ότι οι Κεντρικές Τράπεζες των αναδυόμενων χωρών, αφού έχουν εξαντλήσει τα μέτρα που έχουν στη διάθεσή τους, δεν θα είναι τώρα σε θέση να εισαγάγουν άλλα μέτρα για περιορισμό στη μείωση των νομισμάτων τους.
Ένας σοβαρός παράγοντας που επηρεάζει τις αναδυόμενες οικονομίες είναι και ο μειωμένος ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας, η οποία τώρα αναπτύσσεται με ρυθμό 7% σε σχέση με 9% κατά μέσο όρο κατά τα τελευταία πέντε χρόνια, που οδηγούσε σε σημαντική ζήτηση για βασικά προϊόντα, πρώτες ύλες και κεφαλαιουχικά προϊόντα και βοηθούσε στην αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης τους εμπορικούς εταίρους της. Στην ανησυχία αυτή τώρα έχουν προστεθεί και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ανεπίσημος τραπεζικός τομέας της Κίνας. Ο δανεισμός από τα τραπεζικά αυτά ιδρύματα έχει επεκταθεί σημαντικά και αν η κυβέρνηση αναγκαστεί να πάρει μέτρα, μερικά από αυτά δυνατόν να χρεοκοπήσουν, με δυσμενείς επιπτώσεις στην κινέζικη οικονομία, αλλά και διεθνώς.
KPMG
Λογιστικές, Ελεγκτικές, Φορολογικές και Συμβουλευτικές Υπηρεσίες
(Οι απόψεις και γνώμες που διατυπώνονται στο παρόν, είναι αυτές του
συγγραφέα και δεν εκπροσωπούν κατ’ ανάγκην τις απόψεις και γνώμες
της KPMG International ή Οίκων Μελών της KPMG).