Yunanistan'n borçlar konusundaki gergin bekleyi sürüyor.
Sizler bu makaleyi okurken çözüme doru belki baz admlar atlm olacak, belki de gerilen ipler tamamen kopacak.
Almanya Babakan Merkel bu yaz kaleme alnrken, Yunanistan'n borçlarnn görüülecei zirveden beklentilerin yüksek olmamas gerektiini söyleyerek, sürecin çok ta umut vaat etmediini açkça ifade etti.
Merkel öyle de Tsipras farkl m?
O da keçeyi suya atm vaziyette... Mehur fkradaki Salamon'a borçlu Mion konumunda. "Bu borcu ödemiyoruz dedii an düünmesi gereken Yunanistan’dan çok AB maskeli küresel finans hegemonyasdr, gerisi teferruat...
Gürültü yapan zerzevatç fkrasndaki erik satcs Yunanistan... Asl geriden gelen patlcanc spanya ve onun da peinden gelecek talya, Fransa vs var ki, alacakllar açsndan asl kabus Yunanistan'n kendisi deil, yarataca domino etkisi...
Birinci dünya sava için herkes bir eyler anlatr da, iin ekonomik hikâyesinde tasarruflarn harcayaca doru dürüst tüketecei sömürgesi olmad için birikmi sermayeyi iyi faiz karl Rusya'ya borç veren Fransa-Rusya ilikisi var. Fransa Rusya’ya borç veriyor ama Rusya Osmanl’dan farkl olarak ald borçla saray falan yapmyor. Tüm paray alt yapya özellikle de tren hatlarna harcyor. Böylece tek sermayesi savaa gönderilecek insan olan Rusya sanayiye de yava yava snyor.
Sonra m?
Sonrasnda Rusya, ngiltere ile birlikte Fransa’ nn en büyük iki müttefikinden biri olarak savataki yerini alyor.
Lenin'i Almanlar mühürlü trenle sviçre'den Moskova'ya durup dururken postaladlar sanyorsunuz. Oysa yaznn banda dediim gibi anlatlan her hikâyenin bir de pek bilinmeyen bilinse de anlatlmayan arka yüzü var...
Ve o birinci dünya savandan güçlenerek çkan kim?
O güne kadar dünya sahnesinde esamisi okunmayan ABD, bir anda dünyaya nizam veren neredeyse tek aktör haline geliyor.
Peki ABD'yi o güce eritiren onlarca faktör anlatlr da, iin ekonomik aya neden es geçilir hep merak etmiimdir?
O güne kadar savalar devletler finanse ediyor, çou savan nedeni de o finansmann bilançosu ve borçlularla, alacakllarn konumu...
Birinci dünya savanda ngiltere ve Fransa kazanm gibi görünürler de, malup Almanya'nn tarumar olmas bir yana, galiplerin de ondan geri kalr yan yoktur...
Ve o savata galipleri finanse eden yepyeni kurumlar çkar ortaya. JP Morgan bata olmak üzere ABD özel bankalarnn sava ve sonrasndaki rolleri, etkileri pek konuulmaz nedense...
**
imdi verdikleri borçlar Austos böcei misali har vurup harman savuran Yunanistan'dan isteyen güçlü alacakllara kar, eski sa/sol iktidarlardan farkl tavr sergileyen ve son ana kadar boyun emeyeceini söyleyen Syriza hareketi direniyor, hatta kafa tutuyor.
Sadece AB merkezli finansörler deil IMF'te müthi öfkeliler bu yeni yetme sokak çocuklarna. Ama bu kzgnlk o dardan gazel okuyanlarla da snrl deil. Yunanllarn tuzu kurular da Syriza ve özellikle de Tsipras' masum maskesi takm komünist olarak görüyorlar.
‘Grexit'… ngilizce ‘Yunanistan've ‘çk'kelimelerinin ba ve son hecelerinin yaptrlmasyla üretilen bu yeni kavram dillerden dümez oldu. Ama her nikah gibi balangçta iyi niyetle akdedilen anlamalarda düünülmeyen pek çok çetrefilli mevzu imdi taraflar boanmaya kalktklarnda çkyor ortaya...
Örnein yukardaki Grexit sözcüüyle tanmlanan "Yunanistan'n Euro'dan çk"
imdi taraflara mahkeme yolu görününce anlamalara bakyor ve anlyorlar ki, hiç kimsenin Yunanistan' tek tarafl olarak Euro Bölgesi'nden atma yetkisi yok. Ayrlmaya ancak Yunanistan karar verebilir. Çünkü anlamalar devlet iflas durumunda bile otomatikman çk art komuyor.
Çksa da, çkmasa da borçlarn ödeyemeyecek durumdaki Yunanistan'la AB ve IMF ilikilerinin ne olaca dünyann bugün en merak ettii sorulardan biri...
Öncelikle en kötü olasla deineyim.
Kiiler, irketler iflas eder ama ülkeler asla...
Ülkeler borçlarn ödeyemez hale gelebilir, alacakllarla oturup bir yaplandrma takvimi üzerinde çalrlar ama hiç bir ülke batmaz. Peki ne olur? Bugüne kadar borçlanma için ödedii faizin çok daha fazlasn ödemeye raz olur ve eninde sonunda ortaya çkacak bir fiyata (faize) yeniden borç para bulur. Eskilerin deyimiyle "tamahkar oldukça müflis gam çekmez" hali gerçekleir anlayacanz.
"Devletler iflas etmez" kuralna yakn dönemdeki Arjantin sanrm iyi bir örnektir.
2001 krizine bizimle yakalanan Arjantin borçlarn ödemeyeceini açklayp "bundan sonrasn biz deil alacakllar düünsün" demiti ama dünyann sonu gelmedi. Alacakllar o güne kadar öylesine yüksek faizlerle para satmt ki sonunda devede kulak misali o kazançlarnn bir ksmndan feragat ettiler...
Ve Arjantin oturup alacakllarla belli oranlar üzerinden anlat. bugün Arjantin'in o iflasn baz kindarlar dnda hatrlayan bile kalmamtr. Ve bugün Arjantin yine borç alyor, yatrm çekiyor. sizlik %7'ye dümü durumda. (Ayn dönemde Kemal Dervi'in mihmandarlnda Türkiye tüm borçlar faizleriyle üstlenip, tek sentini silmeden ödedi. Ödedi de ba göe mi erdi? Ödemeyen Arjantin ile ödeyen Türkiye'nin bugün dünya piyasalarndan borçlanma olanaklarna bakyorum da ödenen on milyarlarca dolara yanmamak mümkün mü?)
Arjantin'den yola çkp Yunanistan'a dönecek olursak... Yunanl dostlar için kayglanan küresel finans hegemonyasnn oluturduu ve tüm ülkelere medya üzerinden kirli biçimde yayd alg operasyonunun aktörlerinin döktükleri göz yalar kimseleri aldatmamal.
u anda Yunanistan için önerilen en radikal ama makul çözüm yeniden Drahmi'ye dönülmesi (2011'den savunduum akla en yatkn çözümdür).
Yunanistan matbaalarda yeniden drahmi basar ve bir sabah insanlara "Euro'yu getir, drahmiyi götür" denir. Bu da dünyann sonu deil ama o sabah Drahmi yabanc paralara oranla ve yaplan kimi tahminlere baklrsa %30-50 aras deer kaybedecektir. (Ben de Türkiye'deki büyük devalüasyonlarn tan olarak Yunanistan' %50'den aasnn kesmeyecei kanaatindeyim)
Peki ister %30 ister %50 olsun devalüasyon sonunda ne mi olur?
önce 330 milyar euroyu bulduu alacakllar etkilenir.
alacakllar arasnda 87 milyar Euro'luk lider Almanya var. Zaten Merkel'in kaygs da yunanl dostlar falan deil. onlarn can cehenneme. Ama özeli, kamusuyla masaya büyük paralar sürdükleri rulet salonundan nasl çkacaklar..
Aslnda öyle çok ve o kadar yüksek faizle Yunanllar soydular ki, borç yaplandrmann hiç bir alacakl kurumu batraca kanaatinde deilim.
Gelelim hiç alaca olmad halde en çok etkilenecek ülkelerden Türkiye'ye...
Drahmiye geçen ve paras %30-50 aras deer kaybedecei için ihracat ürünleri rekabetçi olacak Yunanistan ve komusu Türkiye'ye:
örnein yunan tarm ürünleri ihracat patlar ama Türk ürünleriyle rekabet açsndan die dokunur çapta üretimi yoktur o nedenle asl kara haber tarmdan deil turizmden gelir. Yunanistan turizmi bir anda öylesine ucuzlar ki (u anda da rekabette zorlanyoruz) zaten rusya nedeniyle pamuk ipliine bal Türk turizmi rekabette zorlanr ve seri iflaslar balar...
Ucuz drahminin asl yükünü kim mi çeker? dar ve orta gelirli, sabit maaa talim eden yoksullar, yoksunlar... Ama zaten onlar sayesinde Syriza iktidar olmad m? Çipras ta kendisini iktidara tayan o kesimler adna zenginden alp yoksula vererek daha da büyüme ihtimali artan gelir adaletsizlii ve uçurumunu kapatmaya gidermeye çalr.
Zaten Hükümetler dediiniz ne için varlar? Böyle günler liderlerin de ortaya çkt ve tarih panolarna çivilerin çakld tarihi snav saatleridir.
Peki ya sonunda Syriza ve Tsipras baarrsa...
te küresel finansn srça köklerdeki eriilmez aktörleri adna çanlar o gün çalmaya balar.Çünkü spanya ve Podemos'a gelecektir sra ve ardndan talya hatta Fransa ve dierleri..
Yani, domino etkisi...
Canlar sktmn farkndaym ama unutmayn, bazlarnn kabusu anlamna da gelen bu tablo ayn zamanda içinde büyük bir umudu da barndryor.
Ve o umuttan filizlenip çkacak kurudu sanlan dallar, çiçekler...
Syriza, Podemos ve ayak sesleri duyulmakta olan dierleri...
Gerçekten merak ediyorum, Türkiye siyaseti ve sahneyi dolduran aktörler bu gelimelerin farknda m?