Arjantin'de 76-83 yılları arasında hüküm süren faşist darbenin lideri Jorge Rafael Videla, müebbet hapis cezasını çektiği cezaevinde öldü. 87 yaşındaydı. Suçları saymakla bitmez; binlerce solcu muhalifin öldürülmesi, kaybedilmesi ve işkenceden geçirilmesi ilk akla gelenlerden... Siyasi mahkûmların çocuklarının sistemli bir şekilde çalınarak asker ailelerine verilmesi de unutulmamalı.
İşlediği insanlık dışı suçlardan; işkence, cinayet ve sistemli çocuk kaçırmadan hüküm giydi. Geçmişiyle “gerçek bir hesaplaşma” yoluna giden Arjantin ilerleyen yaşına aldırmadı. Buenos Aires'te tıkıldığı bir hücrede birkaç gün önce son nefesini verdi.
Son günlerini Marcos Paz hapishanesinde geçiren Videla, yirminci yüzyılın en kanlı diktatörlerindendi. Yaptıkları yerkürenin dört bir yanındaki diktatörlere ilham vermişti. Türkiye'den Guatemela'ya, Filipinler'den Myanmar'a... Büyük acılara ve katliamlara imza attı. Mezbahaya çevirdiği Arjantin'de uyguladıklarıyla sadece faşist diktatörlere değil çok sayıda filme de ilham verdi.
***
Olimpo Garajı bunlardan biri. Yapılmış en etkili cunta fimlerinden. Marco Bechis'in şaheseri. İnsanın yüzünde tokat gibi patlar. Evlerinden, işyerlerinden, sokaklardan silah zoruyla toplanan her türlü işkenceyle sorgulandıktan sonra okyanusa atılarak katledilen gençlerin hikâyesini anlatır. Büyük bir hüzün, öfke ve ağırlıkla izlersiniz.
Arjantin'in geniş ve huzurlu caddelerinin helikopterle tepeden çekimleri ve sonra yerin dibinde geçen ve bitmek bilmeyen işkence sahneleri çıkmaz aklınızdan.
Müthiş bir final sahnesi vardır filmin, okyanusun üzerinde geçen. Askeri uçak okyanusun üzerinden süzülerek uçarken, ağırdan uçağın kargo kapağı açılır. İşkence gören muhalif gençler dolduruldukları kargo uçağının ambarından birer birer okyanusa atılırken fonda Jacques Lederlin'in iç burkan müziği vardır.
İzleyeni oturduğu yere saplar, günlerce etkisinden kurtulamazsınız. Yürek dayanmaz, resmen içiniz yanar, yutkunamazsınız. Anlatılmaz bir ağırlıkla gün boyu huzursuz dolanırsınız, boğazınızda yutkunamadığınız bir düğümle.
Bechis, binlerce kayıp gencin sonunun askeri uçaklardan canlı olarak atıldıkları okyanus suları olduğunu gösterir. Daha iğrenç sahneleri de vardır tabii ki filmin. Ama final sahnesinde adeta donar kalırsınız.
***
İşte, Olimpo Garajı ve benzer birçok filmde insanın hafızasından silinmeyecek izler bırakan sahnelerin gerçek yaratıcısı General Videla, müebbet hapse mahkûm edildiği hücresinde öldü.
Tıpkı Yunanistan'da 1967-1974 yılları arasında hüküm süren 1975'te müebbet hapse mahkûm edilen ve Koridalos Cezaevinde 87 yaşında ölen ''Albaylar Cuntası''nın liderlerinden Dimitrios İoannidis gibi...
Arjantin Videla ve şürekâsını insanlığa karşı işlenen suçlardan dolayı mahkûm etti. Yedi yıllık diktatörlük döneminde işlenen suçlardan dolayı bugüne kadar aralarında cunta döneminin son lideri Reynaldo Bignone de olmak üzere 300'den fazla kişi cezalandırıldı.
Yıllarca kayıp çocuklarının peşinde koşan Plaza De Mayo Anneleri'nin mücadelesi son cuntacı da mahkûm edilene kadar sürecek.
Tarih Videla, İoannidis ve Evren başta olmak üzere eli kanlı diktatörleri zulümleriyle, cuntacılar tarafından katledilen gençleri ise minnetle hatırlayacak. Türkiye'nin darbelerle dolu tarihi düşünüldüğünde, Videla’nın hikâyesi aslında bizim hikâyemiz! Videla, yargılandı, mahkûm edildi ve tek kişilik hücrede öldü. Darısı bizimkilerin ve diğerlerinin başına.