Χρειάστηκε να περάσουν δύο χρόνια αντιπαραθέσεων και κόντρας Αργεντινής-Ισπανίας για να κλείσει οριστικά το θέμα της εθνικοποίησης της YPF και της αποζημίωσης που έπρεπε να λάβει και τελικά συμφωνήθηκε να λάβει η ισπανική πρώην ιδιοκτήτρια Repsol. Αξιζε τον κόπο; Αυτό αναρωτιούνται οι περισσότεροι, κάνοντας απολογισμό των όσων έγιναν από το 2012 μέχρι σήμερα.
H εθνικοποίηση της YPF δεν έβρισκε αντίθετη την πλειονότητα των πολιτών της χώρας, αλλά και του πολιτικού της προσωπικού με εξαίρεση τον δεξιό Μαούρισιο Μάκρι, κυβερνήτη του Μπουένος Αϊρες και πολιτικού αντιπάλου των περονιστών.
Προτού περάσει στα χέρια των ιδιωτών, το 1992, η YPF ήταν το καμάρι της χώρας. Έκανε έρευνες για υδρογονάνθρακες και στα πλέον απομακρυσμένα σημεία της επικράτειας. Έφτιαχνε δρόμους, γέφυρες, σχολεία, νοσοκομεία και σπίτια για να δουλέψουν και να ζήσουν οι εργαζόμενοι.
«Ήταν σαν τον πατέρα της χώρας που έφερνε τον πολιτισμό και στις πλέον μακρινές γωνιές. Όμως παρά την ιστορική και συναισθηματική της διάσταση, η επιχείρηση δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο με τη στήριξη του Κράτους.
» Στην Αργεντινή το πετρέλαιο δεν ρέει όπως στη Βενεζουέλα. Χρειάζεται τεράστια προσπάθεια και χρήμα για την εξαγωγή του. Και σε αυτό το πεδίο το κράτος δεν ήταν ο καλύτερος εργοδότης» δήλωνε εκείνες τις ταραγμένες μέρες του 2012, όταν έγινε η εθνικοποίηση, ένας Αργεντινός αξιωματούχος.
Και τότε γιατί η κυβέρνηση της Κριστίνα Φερνάντες ισπανικής καταγωγής η ίδια κατά τα 2/3 έδιωξε κακήν-κακώς τους Ισπανούς, προκαλώντας έναν ακόμα πόλεμο με την Ισπανία;
Επισήμως, η Αργεντινή υποστήριζε εκείνη την περίοδο ότι η Repsol επένδυε μόνο σε ό,τι έδινε κέρδος, προκαλώντας ενεργειακό έλλειμμα στη χώρα.
Οι Ισπανοί είχαν άλλη άποψη: «Όταν μπήκαμε στην YPF το 1999 δεν ξέραμε τι να πρωτο-κάνουμε για να δαμάσουμε αυτό το τέρας που μόνο χασούρα έφερνε. Τώρα ασφαλώς είναι φιλέτο.»
Μιλώντας στην El Pais, στέλεχος της Repsol δηλώνει ότι ο λόγος που οι Αργεντινοί αποφάσισαν να αποζημιώσουν τον ισπανικό κολοσσό είναι επειδή έπεσαν έξω στις προβλέψεις τους: «Νόμιζαν ότι με την εθνικοποίηση θα έκαναν ουρές οι επενδυτές. Τελικά δεν ήρθε κανένας.»
Το μεγάλο φιλέτο στην περίπτωση της πλούσιας σε φυσικούς πόρους Αργεντινής είναι η Vaca Muerta νεκρή αγελάδα, μια περιοχή στα κεντρικά της χώρας, όπου κρύβονται εξαιρετικά πλούσια κοιτάσματα σχιστολιθικού αερίου τα δεύτερα πλουσιότερα στον κόσμο και πετρελαίου tight oil.
Ωστόσο, με εξαίρεση την αμερικανική Chevron και τα μεξικανικά πετρέλαια Pemex, τα οποία μπαίνουν σε τροχιά ιδιωτικοποίησης, δεν υπήρξε άμεσο ενδιαφέρον από διεθνείς επενδυτές.
Αργεντινοί που γνωρίζουν τα θέματα ενέργειας διατυπώνουν διάφορες απόψεις για την υπόθεση της YPF, ωστόσο, κοινή συνισταμένη όλων είναι ότι η έλλειψη αξιοπιστίας ήταν αυτή που δεν έφερε επενδυτές.
Σε αυτό το κεφάλαιο της αξιοπιστίας η Αργεντινή κάνει τώρα μεγάλες προσπάθειες να την κερδίσει, ώστε να αποκτήσει και πάλι πρόσβαση στις αγορές, αλλά και να φέρει στη χώρα τα πολυπόθητα δολάρια.
Η El Pais, η οποία παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις «περιπέτειες» των ισπανικών επιχειρήσεων στην Αργεντινή τα χρόνια της προεδρίας της Κριστίνα Φερνάντες, σχολιάζει τώρα με αρκετή δόση ειρωνίας: «Κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσες ευκαιρίες χάθηκαν. Αλλά η ζημιά για τη χώρα πρέπει να ήταν αρκετά σοβαρή, ώστε η κυβέρνηση να πάρει την απόφαση να πληρώσει την αποζημίωση.
» Τώρα, η Κριστίνα Φερνάντες ίσως θα πρέπει να εξηγήσει στους αργεντινούς γιατί συμφώνησε να πληρώσει τώρα την ίδια αποζημίωση που θα πλήρωνε και πριν από δύο χρόνια.»
Απόστολος Ρουμπάνης