Güney Amerika’nın en fazla Ermeni nüfusunu barındıran kenti Buenos Aires’te 24 Nisan’da bir dizi anma ve protesto eylemi yapıldı. Arjantin Sayıştay Başkanı Leandro Despouy, “Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklamaları Türkiye’nin soykırımı tanıma yönünde attığı önemli bir adım olarak görüyorum” dedi.
Sabah saatlerinde San Gregorio Katedra’linde düzenlenen ayinden sonra Ermeni Kültür Merkezi Siranuş Salonu’nda merkezi anma etkinlikleri başladı. Anma törenine Sosyalist Parti lideri Hermes Binner, Plaza de Mayo Büyükanneleri Başkanı Estela de Carlotto, Sayıştay Başkanı Leandro Despouy, yayıncı ve gazeteci Ragıp Zarakolu, Ayrımcılık ve Irkçılıkla Mücadele Enstitüsü Başkanı Pedro Mouratian, iktidar ve muhalif partilerden milletvekileri, Musevi örgütleri, Venezüela, Çin, Fransa vb on ayrı ülkenin büyükelçileri ve Ermeni cemaati liderleri katıldı.
Ermenistan Büyükelçisi Vahagn Melikian yaptığı konuşmada Arjantin devletine soykırımı tanıdığı için teşekkür ederek, Ermeni gençleri seslerini tüm dünyaya duyurmak için daha sıkı çalışmaya davet etti. Ermeni asıllı Fransız şarkıcı Charles Aznavour’un “İls son tombée-Düştüler” şarkısının da söylendiği törende konuşan Sayıştay Başkanı Despouy, 1985’te Birleşmiş Milletler alt komisyonunda kabul edilinceye kadar, ‘soykırımın’ sessizlikle boğulmuş olduğunu söyledi. Despouy, o dönemlerde BM’de Ermeni soykırımının tanınması görüşmeleri yapılırken, bir Türk diplomatın yanına gelerek, “Ateşle oynuyorsunuz, bu teklif geçerse Türkiye’deki azınlıkların hayatı tehlikeye girer, sağcı grupları durduramayız. Türk halkı asla sizi affetmeyecek” dediğini iddia etti.
“TÜRK HALKI İNKAR POLİTİKALARINI AFFETMEYECEK”
Salı günü Buenos Aires Şehir Meclisi tarafından ‘Fahri hemşeri’ nişanı verilecek yayıncı ve gazeteci Ragıp Zarakolu’nun, Erdoğan’ın 24 Nisan açıklamalarının çok önemli bir adım olduğunu ancak gerisinin gelmesini beklediğini söyleyerek başladığı konuşmasında şunları söyledi:
“Türkiye’de 24 Nisan anmalarını ilk olarak 1990’da İnsan Hakları Derneği başlattı. Her geçen yıl daha geniş bir katılımla sürüyor. Ben de vicdan sahibi Türkiye halkları adına konuşuyorum: Türkiye’nin yılladır sürdürmekte ısrar ettiği inkarcı politikaları asla affetmeyeceğiz. Çünkü inkarcılık da soykırım gibi bir suçtur.”
Almanya’nın İkinci Dünya Savaşı Sonrası ABD’ye savaş tazminatının bir kısmını 1915 olayları sırasında öldürülen bu yüzden daha sonra hiç kimsenin hakkında davacı olamadığı soykırım kurbanı Ermenilerin poliçeleriyle ödediğini hatırlatan Zarakolu, Obama, Palisi gibi politikacıların muhalefetteyken soykırımı tanıyan açıklamalar ve çalışmalar yaptıklarını iktidara gelince her şeyi unuttuklarını söyledi.
Darbe ve ekonomik krizler gibi ortak bir kaderi paylaşan Arjantin ve Türkiye tarihinin benzerliklerine dikkat çeken Zarakolu, “Cumartesi annelerinden Plaza de Mayo annelerine selam getirdim” diye konuştu.
Sayıştay Başkanı Leandro Despouy ise, Başbakan Erdoğan’ın yaptığı açıklamaları Türkiye’nin soykırımı tanıma yönünde attığı önemli bir adım olarak gördüğünü belirterek, şöyle devam etti:
“Daha önce de bu konunun araştırılması yönünde açıklamalar yapmıştı ama ilk defa bu kadar önemli bir adım atıldı. Ancak bu adımın devamı için Türkiye bazı şartlar öne sürerse bu süreci sekteye uğratır. Türkiye gibi Avrupa Birliği’ne entegre olmaya çalışan bir ülkenin bu tür demokratik açılımlara çok önceden girmesi gerekirdi. Umut ediyorum bu açıklamalar soykırımın tanınmasında ön açısı olur.”
BÜYÜKELÇİLİK ÖNÜNDE PROTESTO
Akşam saatlerinde Buenos Aires Üniversitesi Hukuk Fakültesi önünde toplanan yaklaşık bin kişilik grup, meşalelerle aynı cadde üzerinde bulunan Türkiye Büyükelçiliği rezidansına doğru yürüyüşe geçti. Hrant Dink posterlerinin de taşındığı yürüyüşte, bir araçtan sürekli, Türkiye aleyhine sloganlar atıldı.
Büyükelçilik Rezidansı önünde yapılan saygı duruşunun ardından, Arjantin ve Ermenistan milli marşı okundu. 1915 olayları kurbanlarının ve Hrant Dink anısına dua edilmesinin ardından bir konuşma yapan Ermeni Gençlik Örgütü’nde Garo Seferian, Erdoğan hükümetinin “Ermeni soykırımı ve diğer insanlığa karşı işlenmiş suçlara karşı dayanışma halinde olan insan hakları örgütlerine ve sosyal patlamalarla kendini gösteren demokratik hak taleplerine karşı baskıcı politikalar” izlediğini söyleyerek Youtube ve Twitter yasağını örnek gösterdi.
Arjantin’de 24 Nisan günü ulusal yayın yapan bütün gazeteler 1915 olaylarına geniş yer ayırdı. Hükümet yanlısı Tiempo Argentino gazetesi özel ek verirken, İncaa televizyonu Atom Egoyan’ın Ararat filmini yayınladı. Gün boyu radyolarda 1915 anısına programlar ve yürüyüş duyurusu yapıldı. Ermeni nüfusun yoğun yaşadğı Cordoba şehrinde anma ve protesto etkinlikleri yapılırken Uruguay’ın Başkenti Montevideo’da bir yürüyüş düzenlendi.
Ermeni Gençlik Örgütü (UJA)’nın başlattığı kampanyayla #Ermeni Soykırımı hashtagi Arjantin’de trend topic oldu. Arjantin Ermeni soykırım iddialarını tanıyan 17’nci ülke olmuştu. 11 Ocak 2007’de yürürlüğe giren yasa, 24 Nisan’ın Ermeni soykırımı adına, ‘Halklar Arasında Hoşgörü ve Saygı İçin Eylem Günü’ olarak ilan edilmesini ve Ermeni öğrenciler ile çalışanların aynı gün izinli sayılmasını öngörüyor.