Arjantin’de Peronizm bitti!

Yıllarca Peronizm kurbanı olan Arjantinde, 2000’li yıllarda da Peronizmi devam ettiren Kirchner ailesinin hükümdarlığı Pazar günü yapılan seçimle bitti. Bitmesi için de hem siyasi hem de ekonomik nedenler vardı. IMF’nin son raporuna göre 2015 yılında sadece yüzde 0.4 büyüyen Arjantin’in 2016 yılında da yüzde eksi 0.7 ile daralması bekleniyordu. 2015 enflasyonu ise yüzde 16.8 civarında gerçekleşecek ve 2016 enflasyonu da yüzde 25.6 olacaktı. 43 milyon nüfusu olan ve kişi başına geliri nominal kur ile 12 bin doları aşan Arjantin ciddi ekonomik darboğazlar içinde idi.

Eşi Başkan Nestor Kirchner’in ölümü sonrasında onun yerine geçen ve şu anda 62 yaşındaki Bayan Christina Fernandez de Kirchner, kocasından sonra iki defa peşpeşe Başkanlık yaptığından 25 Ekim 2015 seçimlerinde kanunen aday olamıyordu. Ama kendi yerine bir adayı da vardı: Kirchner’in çok yakını olan ve seçimde desteklediği aday olan 58 yaşındaki Daniel Scioli eski bir deniz teknesi yarışçısı idi ve son görevi Buenos Aires Valiliği olmuştu. Scioli Bayan Kirchner’den sonra yavaş yavaş ve sınırlı değişiklikler yapacağını, Bayan Kirchner’in yönetim yaklaşımından uzaklaşmayacağını söylüyordu.
Ancak, Kirchner’lerin partisinin yolunu esas kapayacak olan Buenos Aires Belediye Reisi Macri idi ve sorunları halka açıkça anlatan, sorunların boyutunu ortaya çıkaran, değişikliklerin çabuk yapılmaması halinde ülkenin batacağı gerçeğini gündeme getiren, temelde ortanın sağında bir ekonomik liberal olan Mauricio Macri 28 yıl sonra Peronistlerden Buenos Aires Belediye Reisliğini kapan kişi olarak da şöhret kazanmıştı. 56 yaşındaki Macri daha önceleri Boca Juniors adlı ünlü Arjantin futbol takımının da Başkanı idi. Macri yüzde 51.4 oranında oy alırken, rakibi Scioli yüzde 48.5 oyda kalmıştı.
Arjantin bütün emtea üreticisi ve ihracatçısı ülkeler gibi ihracat gelirlerinin önemli boyutta azalması sorunu yaşıyordu. Hükümetin zorla ülke parası Peso’yu aşırı değerli tutması, soya fasulyesi ve diğer önemli ihracat kalemlerinden ağır vergi alması, yabancı ülkelere olan borçları ödememesi, kreditörlerle kavgayı devam ettirmesi, ve azalan döviz rezervini yüksek tutmak için de ithalatı önemli ölçüde kısması, Merkez Bankası'nı da 'kasa ve matbaa' gibi kullanması ülkede problem yaratıyordu. Ama diğer taraftan popülist bir Peroncu olan Bayan Kirchner ve rahmetli kocası, fakirlere çok büyük destek vermiş olsalar da Arjantin artık ekonomik yaklaşımında bir değişiklik yapmazsa bir kere daha kriz yaşayacak duruma gelmişti. Aday Scioli, Kirchner’lerin ekonomi politikalarından ancak yavaş yavaş değişiklik yapabileceğini seçim meydanlarında söylüyordu.

Yatırımcı ve komşu dostu

25 Ekim'deki ilk seçimde Scioli yüzde 36.9 kadar oy ile yeterli oy sağlayamadı. Nihai seçim 22 Kasım'da Scioli ile Macri arasında iki adaylı olarak yapıldı. Kazanan da tersine Macri oldu. Macri, yabancı ve yerli yatırımcılara ülkeyi açacağını ve ABD ile ve tüm ülkelerle dost olacaklarını, Venezuela’nın ise Mercosur’den atılmasını talep edeceğini ekledi. Venezuela Başkanı Maduro’yu rakiplerini yakındaki seçim öncesinde uydurma bahanelerle içeri atması nedeniyle itham ediyor.

Leave a Reply