Lucrecia Fernandez*
Devlet kurumlarının yeniden inşasının son 12 yılı, Arjantin’in ekonomik durumunun yeniden yapılandırılması ile şekillendi. Bu, Arjantiníin ekonomisindeki değişimlerde etkin bir varlık gösteren Garantista sosyal politikaları ile melezlenmiş, ağır ilerleyen bir inşaydı. Bununla birlikte, yeni yapılanma ve devletin sosyal örgütlerin saflarına kazanma süreçleri, siyasi olgunlukları, devlet kurumlarının yeniden düzenlenmesi, 2001íde Arjantiníde bir isyan ve başkaldırı ateşini körükleyen, otonomi ve öz-yönetim pratiklerinin yeniden şekillenmesi sürecini doğurdu.
Bu sayede özerk denilen gruplar, siyasi eylemler için mevcut alanlarını, öğrenciler, çiftçiler, işçi sendikaları gibi diğer kesimlerle koordineli olarak genişletti. Ayrıca, tarımda, sendikalarda, iletişimde, cinsiyet, eğitim ve gençlik sorunlarında, kadın hareketinde ve müşterek olanın yağmalanma sürecinde kendilerine yeni müdahele alanları aramaya başladılar. Bunun sonucunda, halk okulları, toplum radyoları, işçi grupları ve kooperatifleri, bu kooperatiflere ait işçi birlikleri gibi pratikler sosyal örgütler tarafından kuruldu. Bahsettiğimiz bu pratiklerden ve Arjantinídeki mevcut uygulamalardan biri olan halk liselerinin kendi kendini yöneten karakterde olduğunu vurgulamakta fayda var. Halk okullarından biri olan halk lisesi 90íların sonunda doğdu; Altyapı eksikliği ve engelleme politikaları yüzünden gençliği dışlayan, muhafazakar bir pedagojik, ticari ve finansal yapılanma ile delik deşik edilmiş Arjantin eğitim sisteminin ciddi bir krizle karşı karşıya olduğu, Paulo Freireínin: ëëbilginin, eski bilgi ile müşterek olarak inşa edildiği ve öğretmenin öğrencilere bilgi ëyatırımíı yapmadığı bir eğitimíí önerisine muhalif bir anlayışın hakim olduğu zamanlarda.
Sonuç olarak halk liseleri, diğer pratikler içinde sosyal ve bölgesel hareketlerden ve kalkındırılan fabrikalardan gebe kalarak, yeni düşünce yöntemleri inşa etme ve eğitim verme vazifesi üstlendi. Örneğin sadece Buenos Airesíde günü kurtarmak için yaşayan, çalışma ve uygulamanın farklı yöntemlerini üreten, her biri farklı yaş gruplarından - gençler, bekar anneler, yetişkinler, yaşlılar arasından - ortalama 70íer öğrenci bulunduran 60 civarı lise bulunuyor.
Bahsedebileceğimiz bir diğer önemli pratik de halk ekonomileri kurma süreci. Aile ekonomisini harap ederek ülkemizde sayısız insanı işsiz bırakan 2001 döneminden sonra, ana akım toplumsal hareketler, Arjantiníi işbirlikçi projelerin merkezi ve bir rızk kapısı olarak görmeye başladılar. Bunun sonucunda aileler, örgütler ve örgüt tabanlarının bir araya geldikleri süreçler başladı ve fırın, tuğla üretim tesisi, tekstil işletmesi gibi kendi kendini yöneten örnekler geliştirildi. Başlangıçta atılan bu adım, toplum pazarları gibi diğer pratiklerin kurulmasını tetikledi ve ürünlerin lojistiğinde bile mutlak bağımsızlığın konuşulduğu, büyük ölçekli üretim yaparak daha büyük kitle pazarı yaratılmasının ñdevlet tarafından da ñ tartışıldığı, kapitalist pazar mantığı gütmeyen, her zaman aileler ve kolektif işgücü için makul bir yaşam fikrini ön planda tutan bir noktaya doğru ilerledi. Bu pratiklere ëkurtarılmış fabrikalarí da katıldı; neoliberalizm tarafından harap edilmiş, kapitalist patronları tarafından artık müthiş karlar edilemediği için kapatılmış, binlerce işçiyi işsiz bırakmış, buna karşın çalışanların organizasyonu ve direnişi sayesinde üretim yerlerinin ele geçirilmesi ile kapasitesi arttırılmış, devlet desteği ve kapitalist sistemin yatırımları olmadan da varlığını sürdürebildiğini ispat etmiş işletmeler... Bunlardan en başta gelen Neuquen bölgesindeki Zanon Seramik Fabrikası, 400íden fazla çalışanı bir araya getirdi. Bugün bu örnek, ülke çapında yaklaşık 350 yeniden kazanılmış fabrika daha olmasını sağlayacak.
Son olarak, alternatif medya gibi özellikle hükümet yönetiminden, iletişim ve enformasyon pazarından bağımsız, özgürleştiren pratiklerin rolünü de vurgulamakta fayda var. Bu ve benzeri pratikler, enformasyonun ticari bir mal olmadığını göstererek otonomi ve öz-yönetimin oluşturulmasına katkı sağladı. Ulusal Alternatif Medya Ağı, ülkedeki 40 civarı alternatif medya kuruluşunu bir araya getirerek bu pratiklerin bir çoğunu kapsamaktadır. Bu ağ, söylemin, organizasyonun, müzakerenin ve eylemin engin bir politik alanıdır. Bağımsız veya kolektif bir yoldaşlık sergiler, toplumsal iletişime alternatif üretir, iletişimi sadece araç olarak görmeyip kolektif üretimin bir süreci olarak ele alır. İletişim sadece ticari mal üretilen veya hizmet verilen alanlar için gerekli değildir. İletişim, yasal, politik, toplumsal ve kültürel süreçler için de önemlidir. Bunun sonucunda, kapitalizm ve patriyarkinin egemenlik koşullarının meşrulaştırılmasına yönelik ideolojik anlaşmazlıklarda, amaçların baskı yoluyla dayatılma aşaması gelmeden önce, politik bir rol üstlenir.
Arjantinídeki öz-yönetim süreçleri toplumsal ekonomide, medyada, eğitimde vb. son 12 yılda büyük ivme kazandı. Mauricio Macriínin zaferi sonucunda, siyasi partinin muhafazakar ve neoliberal sağ yönünde değişmesiyle beraber, önümüzdeki dört yıllık süreçte bu yapılanmaların seçim sisteminde ne gibi etkileri olacağını göreceğiz. Bundan sonra amaç, benzeri örneklerin devamını getirecek stratejiler üretmek olacaktır.
* Dario Santillan Halk Cephesi (Frente Popular Dario Santillan-FPDS) Frente aktivisti ve Arjantin Ulusal Alternatif Medya Ağıínda gazeteci
* Çeviri: Haziran Günel
0 Yorum