Πώς ένα αμερικανικό hedge fund οδήγησε την Αργεντινή στη χρεοκοπία
Κατηγορία: ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
Δημοσιεύτηκε στις Τρίτη, 05 Αυγούστου 2014 13:16
Η Αργεντινή είναι διάσημη για την αθέτηση πληρωμών στα δημόσια χρέη της, κι έτσι η είδηση ότι πραγματοποίησε και πάλι αθέτηση πληρωμών στα ομόλογά της αυτή την εβδομάδα είναι πιθανό να αφήσει τους περισσότερους αδιάφορους.
Ωστόσο, αυτή τη φορά, η χρεοκοπία ήταν διαφορετική, καθότι δεν προκλήθηκε τόσο από την ανεύθυνη οικονομική πολιτική του Μπουένος Άιρες, όσο από την ανεύθυνη νομική πολιτική του Μανχάταν. Ένα αμερικανικό hedge fund έγινε υπερβολικά άπληστο, προωθώντας μία νομική θεωρία που απορρίφθηκε από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και από τις περισσότερες μεγάλες τράπεζες. Ωστόσο κέρδισε τον δικαστικό αγώνα και στο τέλος δεν πληρώθηκε μεν, αλλά ανάγκασε την Αργεντινή να οδηγηθεί σε χρεοκοπία. Πρόκειται για μία πολύ παράξενη ιστορία.
Η προηγούμενη χρεοκοπία
Για να κατανοήσουμε την χρεοκοπία της Αργεντινής του 2014, πρέπει να ανατρέξουμε πρώτα στην χρεοκοπία της το 2001. Εκείνη η χρεοκοπία είχε τις ρίζες της στην παλιότερη νομισματική πολιτικής της χώρας. Η Αργεντινή είχε εγκαταλείψει την ιδέα της ανεξάρτητης συναλλαγματικής ισοτιμίας αντί της σταθερής «πρόσδεσης» στο δολάριο. Το δολάριο έδινε περισσότερα κίνητρα στους ξένους να δανείσουν στην Αργεντινή, και τροφοδότησε μία πιστωτική έκρηξη. Στο τέλος όμως, οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης του 1997 στην Ανατολική Ασία έκαναν τους επενδυτές πιο σκεπτικούς. Καθώς τα χρήματα άρχισαν να φεύγουν από τη χώρα, η Αργεντινή βυθίστηκε σε βαθιά ύφεση.
Μετά από αρκετά χρόνια οικονομικής ύφεσης, τα πράγματα έφτασαν στο απροχώρητο το 2002 όταν η χώρα τελικά εγκατέλειψε την συσχέτιση του νομίσματός της με το δολάριο και προχώρησε σε αθέτηση των εκκρεμών πληρωμών της. Βραχυπρόθεσμα, αυτό φάνηκε να αυξάνει το χάος. Αλλά, η νέα νομισματική πολιτική οδήγησε σε ισχυρή ανάκαμψη της ανάπτυξης το 2003 και το 2004, η οποία συνεχίστηκε για πολλά ακόμη χρόνια.
Η Αργεντινή αναδιαρθρώνει το χρέος της
Μέχρι το 2005, η Αργεντινή είχε και πάλι ορθοποδήσει και προσπαθούσε να εξομαλύνει τις σχέσεις της με τον έξω κόσμο. Μέρος αυτής της προσπάθειας, ήταν η προσπάθεια σύναψης συμφωνίας με τους κατόχους των ομολόγων, των οποίων τις πληρωμές είχαν διακόψει. Τον Ιανουάριο, η Αργεντινή έκανε μία προσφορά. Οι κάτοχοι των παλιών ομολόγων θα εγκατέλειπαν τις μη εξυπηρετούμενες απαιτήσεις τους, και σε αντάλλαγμα θα λάμβαναν νέα ομόλογα –λιγότερο επαχθή από τα παλιά, αλλά για τα οποία θα λάμβαναν πληρωμές τόκων.
Περίπου 75 τοις εκατό των εκκρεμών ομολόγων ανταλλάχθηκαν. Στη συνέχει, το 2010, υπήρξε μια νέα προσφορά για τους υπόλοιπους πιστωτές holdouts (που αρνήθηκαν την αναδιάρθρωση) η οποία ανέβασε το ποσοστό συμμετοχής στην αναδιάρθρωση στο 93 τοις εκατό. Εντωμεταξύ, η αγοραία αξία των ομολόγων holdout είχε βυθιστεί σε αρκετά χαμηλά επίπεδα. Ο διαχειριστής hedge fund, Paul Singer, κατέληξε να κατέχει ένα τεράστιο μερίδιο των μη εξυπηρετούμενων ομολόγων μέσα από το λεγόμενο distressed debt fund του. Και, άρχισε να ακολουθεί μία ποικιλία στρατηγικών –συμπεριλαμβανομένων των κατασχέσεων περιουσιακών στοιχείων της Αργεντινής στο εξωτερικό– προσπαθώντας να πάρει πίσω τα λεφτά του. Ωστόσο, η πιο τολμηρή του στρατηγική ήταν η δικαστική διαμάχη με την Αργεντινή στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Νέας Υόρκης.
Η αγωγή
Ο Singer κατάφερε τον Δικαστή του Περιφερειακού Δικαστηρίου Thomas Griesa να αποφανθεί ότι, σύμφωνα με το δίκαιο της Νέας Υόρκης, ο διακανονισμός σύμφωνα με τον οποίο η Αργεντινή αποπλήρωνε ορισμένους από τους ανθρώπους στους οποίους χρωστούσε, αλλά όχι όλους, ήταν παράνομος. Επιπλέον, παραβιάζοντας την παραδοσιακή αρχή που λέει ότι δεν υπάρχει πραγματικός τρόπος για τα δικαστήρια να επιβάλουν μία απόφαση ενάντια ενός κυρίαρχου οφειλέτη, ο Griesa αποφάνθηκε ότι υπάρχει νομικός μηχανισμός που δύναται να αναγκάσει την αποπληρωμή. Το μεγαλύτερο μέρος των ομολόγων που ανταλλάχθηκαν πληρώθηκε μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που είχαν σημαντική δραστηριότητα στη Νέα Υόρκη. Ο Griesa μπορούσε –και πράγματι αυτό έκανε– να διατάξει αυτά τα ιδρύματα να αρνηθούν να έχουν οποιαδήποτε εμπλοκή στη διαχείριση των πληρωμών ομολόγων της Αργεντινής, μέχρι η Αργεντινή να αρχίσει να πληρώνει τους holdouts το πλήρες αρχικό ποσό των χρημάτων που τους οφείλονται.
Δεν είναι απολύτως σαφές τι ακριβώς περίμενε ο Griesa (ή ο Singer μιας και το συζητάμε) ότι θα βγει από όλη αυτή την κίνηση, αλλά οι πολιτική και τα οικονομικά της Αργεντινής κατέστησαν αδιανόητο το ενδεχόμενο η χώρα να αποπληρώσει τον Singer.
Η απόφαση παραπέμφθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο αρνήθηκε να την εκδικάσει, και στη συνέχεια υπήρξαν αρκετές έσχατες προσπάθειες για διευθέτηση. Ωστόσο χθες, κατέστη σαφές ότι οι δύο μεριές παραμένουν αδιάλλακτες. Η Αργεντινή δεν θα πληρώσει περισσότερα στον Singer από ό,τι πληρώνει τους ανθρώπους που δέχθηκαν τους όρους της ανταλλαγής χρέους, ο Singer δεν το δέχεται αυτό, και ο Griesa δεν θα επιτρέψει στην Αργεντινή να πληρώσει τους ομολογιούχους της αν δεν έρθει σε συμφωνία με τον Singer.
Συνεπώς, χρεοκοπία.
Ευρύτερες επιπτώσεις
Η δικαστική αυτή διαμάχη είναι συναρπαστική για όλους όσους ασχολούνται με τη διεθνή χρηματοδότηση. Ωστόσο, σοκαριστικό είναι το γεγονός ότι δεν φέρει μεγάλες επιπτώσεις. Η χρεοκοπία θα είναι πιθανότατα μία ιδιαίτερα μικρή καταστροφή για την Αργεντινή, η οποία έχει ήδη πολλά άλλα προβλήματα. Αλλά, η Αργεντινή δεν είναι αρκετά μεγάλη για να παρασύρει τον πλανήτη στο οικονομικό χάος.
Εντωμεταξύ, οι υπόλοιπες χώρες δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα στο μέλλον. Οι νεότερες εκδόσεις ομολόγων περιλαμβάνουν συνήθως ρήτρες «συλλογικής δράσης» στις συμβάσεις τους, σχεδιασμένες ειδικά για την αποφυγή τέτοιου είδους καταστάσεων.